Berichten

Regrediëren

/in , /door

Regrediëren betekent dat we terugkeren naar een vroegere ontwikkelingsfase uit ons leven en dat doen de spelers in de dramadriehoek voortdurend.

Ze worden weer het veeleisende kind(aanklager) of de geïnternaliseerde terechtwijzende ouder(aanklager) of de geïnternaliseerde zorgende ouder(redder/helper) of het misbruikte of verontachtzame kind(slachtoffer).

Jeru Kaball schreef in zijn Clarity Process al over het feit dat we allemaal in essentie nog zijn als het 5 jarige kind en dat onze essentie zich niet verder heeft ontwikkeld en daar zit veel in. We ontwikkelen vaak alleen maar onze persoonlijkheid zonder veel aandacht aan onze essentie te besteden. Gurdjieff wees er ook al op dat we te weinig aan onze essentie werken en met hem vele wijzen

We luisteren niet naar de wijzen en denken het zelf beter te weten. Bruno Groening zei: ‘Hij die de raad van de wijzen in de wind slaat is niet meer te helpen’. Zo iemand blijft hangen of schiet terug in een vroegere ontwikkelingsfasen en regredieert dus.

Als we beledigd worden of onheus bejegend triggert dat vaak onze oude pijn uit het verleden en reageren we op basis van die oude pijn in plaats een respons te geven vanuit ons volwassen zelf.

In de reactie op de ander is er vaak sprake van overdracht en verplaatsing. We behandelen dan de onschuldige ander alsof hij het is die ons wat aangedaan heeft, terwijl het in net verleden door een ander gebeurde dat is weer regrediëren.  Het komt vrij veel voor en de meesten van ons kennen niet eens het woord het komt zelfs niet eens voor in mijn dikke Van Dale!.

We mogen ons innerlijke kind koesteren, maar hoeven niet kinderachtig te worden en als een kind te reageren nu we volwassen zijn. Als we volwassen reageren stappen we daarmee automatisch uit de dramadriehoek, want daar doet de volwassene niet aan mee.

Amerikanen hebben het over re-enactment ofwel het opnieuw uitspelen van oude onverwerkte jeugdtrauma’s die we verdrongen hebben. Dat gebeurt net zo lang totdat we inzien wat er aan de hand is. Freud had het over de herhalingsdwang en de Fransen zeggen: ‘L’histoire se repète’.

Tijdens regressietherapie keren we bewust terug naar onze jeugd om je alsnog bewust te worden van je jeugdtrauma’s en ze nu te verwerken en transformeren.

Als we niks doen lopen we weg van de oude pijn uit onze jeugd en verdringen we dat naar het onderbewuste dat 9x sterker is dan het bewuste en dus ons gedrag vaak bepaalt met alle nare gevolgen van dien.

Verwerk en transformeer dus je jeugdtrauma’s in plaats van ze in de dramadriehoek uit te spelen, schakel eventueel een counselor, coach of therapeut in, maar doe wat kan ik aanbevelen.

Bron: Boek ‘De Dramadriehoek’ – Henny Bos (verschijnt medio 2013)

Van aanklager/vervolger naar agressor

/in , /door

Als ik het kernkwadrant moet maken voor de aanklager/vervolger ziet dat het er alsvolgt uit:

Het kunnen ontdekken van fouten en kritiek leveren kunnen kwaliteiten zijn maar als je dat gaat overdrijven dan wordt het agressie en kan het tot misbruik leiden, de uitdaging is dan om liefdevol te worden en de ander te aanvaarden, als je dat weer overdrijft wordt je de people pleaser die alles goed vindt en dat is dan de allergie van de aanklager/vervolger daar kan hij niet tegen.

Codependent gedrag waar niks aan wordt gedaan verergert zich, waardoor de aanklager snel een agressor kan worden. De aanklager vindt zichzelf oké en de ander niet dus hij mag die ander straffen en een lesje leren, criminelen denken ook vaak in termen van ik ben oké de ander is niet oké en mag ik dus wel mishandelen of doden.

De agressor schendt de grenzen van de ander en heeft geen respect voor de waarden en normen van de ander en dringt z’n eigen waarden aan de ander op.

De agressor kan z’n woede niet op een constructieve manier uiten en reageert z’n woede af op de ander vaak met fysiek geweld dat hij rechtvaardigt.

De agressor geeft de ander altijd de schuld, als hij een vrouw verkracht dan was dat haar schuld omdat ze het uitlokte, ze vroeg erom zegt hij dan en haalt z’n gelijk en rechtvaardigt z’n gedrag.

De agressor heeft geen zelfreflectie en projecteert zijn schaduwkanten op de ander die hij daarvoor straft. Rumi zei: ‘Hij die zijn eigen gebreken niet erkent is zijn eigen vijand’ en dat is de agressor, die zijn vijandschap botviert op z’n slachtoffers.

Ik ben ook wel eens een aanklager/vervolger, vooral als ik het spel ‘Nu-heb-ik-je-ellending’ weer eens speel. Ik besef echter nu dat ik dan in een dramadriehoekrol zit en stap er dan snel weer uit om het niet tot fysiek geweld of misbruik te laten komen. Ik mag aan geweldloze communicatie denken en m’n woede zien als een signaal van onvervulde behoeften en mijn behoeften onder de aandacht brengen, al weet ik ook dat woede soms noodzakelijk is om je grenzen ferm aan te geven en niet te laten schenden.

Bij een vriend ontmoette ik een man die ik Klaas zal noemen, hij wees m’n vriend op zijn fouten en toonde zich een aanklager/vervolger. Hij noemde zichzelf paranormaal en dacht dat hij een meester was die de anderen moest vertellen wat ze moesten denken, voelen en doen. Ik wees Klaas erop dat hij van mijn vriend veel kon leren over fijngevoeligheid, want dat miste ik bij deze lompe nogal onbehouwen man, Hij haalde minachtend z’n neus op voor m’n suggestie, hij wat leren van zijn slachtoffer was ondenkbaar voor hem. Klaas werd ook de agressor, van mijn vriend hoorde ik dat hij was opgepakt wegens aanranding van jonge meisjes tijden zijn sessies met die meisjes, hij zit nu een gevangenisstraf uit die hij wellicht zelf volkomen onterecht vindt.

We kennen allemaal wel de voetbalhooligans die de tegenpartij aanklagen en vervolgens doorschieten naar agressie en elkaar te lijf gaan met kettingen en honkbalknuppels om hun woede af te reageren, het is dus angst waar deze mensen zich door laten laten leiden en volkomen onbewustheid en domheid. De Roos van Leary geeft al duidelijk aan dat tegen, tegenstand oproept en dat samen samenwerking uitlokt, je veroorzaakt vele reacties zelf.

De agressor is zich niet bewust van z’n agressie, woede en angst en daarom zijn die aspecten de baas over hem. Je bent alleen de baas over de dingen die je kent en waar je je bewust van bent, besef van hebt. Je kunt geen meesterschap krijgen over dingen die je ontkent en niet kent…..

Rollen in de TA en dramadriehoek

/in /door

WELKE ROLLEN SPELEN WIJ T.O.V. ONZE PARTNER?

Uit de Transactionele analyse(TA) kennen we de rollen Ouder, Volwassene en Kind, de rollen zitten alsvolgt in elkaar:

 

OUDER: Als je je gedraagt zoals je ouders/verzorgers deden.

VOLWASSEN: Als je je gedraagt, denkt en voelt op een manier die past bij de realiteit van het heden en de persoon die je NU bent, overeenkomstig met de mogelijkheden die je NU hebt. (Dit heeft overigens niets te maken met volwassen zijn: een kind van 6 kan ook de volwassen rol aannemen).

KIND: Als je je gedraagt, denkt en voelt als toen je kind was.

Meestal wisselen we veelvuldig van rol, maar er zijn ook mensen die voornamelijk één bepaalde rol spelen en/of een andere rol uitsluiten.

Als A in de rol van ouder zit en zich richt op het kind in B, kan B niet als volwassene naar de volwassene van A reageren, maar moet zich of als kind of als ouder opstellen om in contact te komen en rapport te maken.

DE BEVESTIGENDE EN DE ONDERMIJNENDE KANT VAN DE ROLLEN:

OUDER: VOEDEND: zorgen, be- & aanmoedigen, oog hebben voor de ander. KRITISCH: verbieden, betuttelen, gebieden, controleren, overstelpen, afkraken, negeren, kleineren, beleren. GRENZEN: overschrijd de grenzen van anderen nogal eens

VOLWASSEN: POSITIEF: informatie opnemen, de situatie accepteren, logisch denken, plannen, realistisch in het nu, empatisch, liefdevol. NEGATIEF: berekenen, onbetrokken, afstandelijk, afhoudend. GRENZEN: gezonde grenzen die open en dicht kunnen als dat nodig is, flexibel en dynamisch

KIND: VRIJ: impulsief, spontaan, creatief, lerende capaciteit. NEGATIEF: eisend, egocentrisch, kinderachtig. GEHOORZAAM of REBELS: volgzaam/aangepast of tegendraads (= net zo aangepast!).. GRENZEN: kent z’n grenzen niet

DE DRAMA-DRIEHOEK: MACHT & MANIPULATIE.

(reacties vanuit de rollen OUDER & KIND. De volwassen-rol doet hier niet aan mee).

AANKLAGER:

Beschouwt de ander als minderwaardig en niet okay.

Kleineert de ander.

Is beschuldigend

Maakt verwijten.

Is kwaad zonder positieve wens tot verandering.

Schendt de grenzen van de ander

De Aanklager zegt & denkt & voelt bijvoorbeeld:

“Nu heb ik je…”

“Je doet het helemaal fout.

“Als jij/de wereld anders was…”

“Ik heb je gewaarschuwd….”

“Als je niet doet wat ik zeg….”

“Aan jou heb ik ook niets…”

“Je bent een slechte partner/echtgenoot/vader….”

“Ik wil mijn gram halen…”

“Jij hebt mij vanalles aangedaan”

 

REDDER:

Beschouwt de ander als minderwaardig en niet okay.

Reageert door hulp aan te bieden vanuit een superieure positie.

Ziet de ander als hulpeloos.

Geeft zichzelf het recht/de plicht te helpen (zelfs zonder dat de ander zichzelf helpt).

Biedt hulp die afhankelijk houdt/maakt.

Overschat zichzelf en onderschat de ander.

Schendt de grenzen van de ander

 

De Redder zegt & denkt & voelt bijvoorbeeld:

“Ik probeer je alleen maar te helpen”

“Waarom doe je niet…”

“Wat moet je zonder mij…”

“Het is in je eigen belang”

“Laat mij het maar doen”

 

SLACHTOFFER:

Beschouwt zichzelf als minderwaardig en niet okay.

Klaagt zonder verantwoordelijkheid te nemen.

Houdt/maakt zich onnodig afhankelijk.

Onderschat zichzelf en overschat de ander.

Laat z’n grenzen schenden

 

Het Slachtoffer zegt & denkt & voelt bijvoorbeeld:

“Ik weet het niet / kan het niet / snap het niet….”

“Het is zo moeilijk…”

“Arme ik…”

“Ja maar….”

“Schop & sla & scheld maar, ik verdien het…”

“Jij weet het vast allemaal beter dan ik”

“Je zit me altijd zo op mijn nek”

“Je zeurt altijd zo”

“Ik kan het ook nooit goed doen”

“Het ligt allemaal aan mij”

 

Slachtoffers

Je voelt je slachtoffer van alles om je heen. Je spreekt vaak in termen van ‘ja maar’, ‘ik ben nou eenmaal zo’,’ ik heb het nou eenmaal druk’, ‘ik kan er toch ook niets aan doen’ , ‘het komt door de kredietcrisis/de overheid/de ander’,etc. Kortom: slachtoffers klagen graag en voelen zich vaak minder dan anderen. Ze voelen zich ook vaak wrokkig omdat hun aanpassingsgedrag niet het resultaat oplevert dat ze graag zouden zien, ze cijferen zichzelf weg in de hoop daarvoor beloond te worden en dat lukt niet en dat leidt tot wrok en woede

Aanklagers

Je valt een ander graag verbaal aan met woorden en zinnen als; ‘wat ben je toch vergeetachtig’, ‘aan jou heb ik ook niets’, ‘ik irriteer me enorm aan jou’, ‘kun je niet eens stoppen met dat gezeur’ etc. Aanklagers vallen anderen aan, weten het altijd beter en plaatsen zichzelf vaak boven de ander. De aanklager zegt de ander wat hij of zij moet denken, voelen en doen en wil de controle over de ander.

Redders/helpers

Je helpt anderen te veel en te graag en je neemt verantwoordelijkheden op je die niet bij jou horen. Je lost te graag problemen van collega’s op, vindt het moeilijk om te delegeren en houdt erg van harmonie. Redders gaan niet graag conflicten aan. Redders snappen niet dat ze de ander zo nooit leren om zelf de verantwoordelijkheid voor hun leven te nemen, ze nemen het van de ander over en dat is nogal aanmatigend en belerend en arrogant en daar schuilt dus minderwaardigheid onder, de schaduwkant van het enneagramtype de helper is het gevoel ik ben niets waard. Ze denken hun waarde te kunnen ontlenen aan hun helpende gedrag en proberen het dus van buiten te halen, waar het niet te vinden is.

De kunst is om de subtiliteit van de rollen in je werk/leven te gaan zien. Dit kan alleen als je heel eerlijk naar jezelf kijkt en ziet dat je elke dag vele malen in de dramadriehoek zit.

Ook hierbij wordt van tijd tot tijd van rol gewisseld. 

Bijvoorbeeld: 

Het Slachtoffer heeft op een gegeven moment genoeg van de Redder of de Aanklager. Dan kan hij/zij in opstand komen en de rol van Aanklager aannemen. De Redder of Aanklager neemt vervolgens veelal de rol van Slachtoffer aan: “ik probeer je alleen maar te helpen.” (voorheen de Redder) of “Wat heb ik nou toch verkeerd gedaan?!” (voorheen de Aanklager).

HOE STAPPEN WE HIER UIT?

Tips voor de AANKLAGER:

Geef en/of vraag feedback en doe een stapje terug in plaats van het leven van de ander te willen beïnvloeden, beheersen & controleren. Respecteer de grenzen van de ander.

Tips voor de REDDER:

Help de ander door je hulp af te stemmen op de ander en neem de verantwoordelijkheid voor jezelf i.p.v. alleen voor de ander. En zie in dat de ander zelf z’n verantwoordelijkheden moet nemen en geef alleen hulp als daar om gevraagd wordt en schendt zo de grenzen van de ander niet.

Tips voor het SLACHTOFFER:

Wees realistisch en verantwoordelijk voor je eigen leven i.p.v. alleen maar naar de ander te wijzen. Let meer op je grenzen, wees assertief en eerbiedig je grenzen.

Bron: Espavo – Sylvia Slegers, met heel wat aanvullingen van mij. Dit artikel zal worden opgenomen in de brochure ‘Persoonlijke grenzen en codependentie’ dat in 2012 zal verschijnen

 

 

 

 

Drama driehoek

/in , /door

De dramadriehoek komt veel voor in codependentie en dan spelen we afwisselend de rollen van redder/helper en dan aanklager/vervolger en slachtoffer Ik heb daar zelf ook een ervaring mee opgedaan en lees daarover voor op de volgende geluidsopname van ca. 5 minuten, het is tragikomisch

Karpman Drama Triangle (drama driehoek)

bron: CD lezing over codependentie Henny Bos