Over de waarde van onze fouten – deel 2

Ik hield dat doen tientallen jaren vol zonder het in de gaten te hebben dat ik een human being was en geen human doing, ik was onbewust en niet echt wakker. Na mijn crisis begon ik te groeien en tot inzicht te komen en zag ik mijn fouten wel. Johannes Tauler zei: ‘De pijnen van de crisis zijn de weeën van God’s geboorte in je’ en Harrison zei: ‘De spirituele crisis die zich vaak aandient met het inzicht in de ware aard van de werkelijkheid wordt over het algemeen waanzin genoemd’. Inayat Khan schreef: ‘Hoe verder men gaat, hoe meer moeilijkheden er zijn en dan ontdekt men grotere fouten in zichzelf naarmate men voortgaat langs het geestelijke pad, wie zijn fouten niet opmerkt gaat in feite achteruit’

Ik merkte aanvankelijk mijn fouten niet op en ging inderdaad achteruit tot de crisis (lees: bevrijding) kwam. Ik had voor arrogantie gekozen als overcompensatie voor mijn minderwaardigheid en achter die minderwaardigheid zat een diep niet mogen zijn, dat ontdekte ik allemaal. Ik had mezelf overschreeuwd, Ik speelde een rol en had dat zelf niet in de gaten, omdat iedereen om me heen hetzelfde deed. Het was dus ‘normaal’, ik ging met de kudde mee en voelde mij daar goed bij. Ik had succes in mijn werk en dat was voldoende voor me, ik identificeerde me met mijn functie, het gaf me het gevoel iemand te zijn. Van dieper voelen had ik nog niet gehoord laat staan dat ik daar getuige van mocht zijn dat is nog een stap verder. Ik maakte de fout alles met mijn denken te doen en was me ook daarvan niet bewust. Het grote nut van mijn crisis was dat ik mijn fouten ging zien, ik kreeg eindelijk oog voor mezelf en ging voelen. Ik legde steeds vaker de hand op mijn hart en vroeg me dan af wat ik nu voelde en merkte dat dat in het begin heel moeilijk was. Ik las dat de wijze van iedereen en alles leert en de gemiddelde mens door schade en schande leert en de domme mens niks meer hoeft te leren want die weet alles al., ik leerde door schade en schande en was van plan nu van alles en iedereen te leren..

Ik had mijn gevoel heel diep weggeduwd en was me er niet van bewust, nu kan ik zeggen dat ik heel onbewust leefde en dus veel fouten maakte die ik me ook niet bewust was. Ik kwam af en toe wel eens iemand tegen die me wees op bepaalde aspekten van mij maar ik stond daar niet voor open en was er niet klaar voor een leefde ‘gewoon’ verder.

Als alles goed gaat heb je niet de neiging om te komen tot zelfobservatie, tot introspectie, je gaat gewoon door, vaak op de automatische piloot van de gewoonte. Pas als het fout gaat kom je tot zelfinkeer en loop je de kans om tot zelfkennis, zelfinzicht en zelfbesef te komen. Wat je ‘goed’ noemde is dus eigenlijk fout en omgekeerd. Nietzsche wees daar al op. Al naar gelang je jezelf beter leert kennen word je bewuster en heb je de fouten niet meer nodig, je kunt ze nog wel maken maar in veel mindere mate dan toen je nog onbewust was.

In je onbewustheid heb je geen oog voor je fouten en blijven ze voortbestaan, je hebt een Ideaal-Ik gecreëerd dat het reële Ik overstemt en onderdrukt en dus is er conflict, je bent onbewust in gevecht met jezelf en projecteert dat op de buitenwereld, dan deugen andere mensen niet, je veroordeelt ze en daarmee veroordeel je jezelf zonder dat ook maar in de gaten te hebben. Je voelt je afgescheiden in plaats van verbonden. Door je reële Ik te ontkennen kom je tot zelfvervreemding en ben je niet in staat om een echt contact aan te gaan met de medemens en je eigen kern. Het is wellicht een van de grootste fouten die je kunt maken zonder het te weten. Je bent als de man op de receptie die de vrolijke man speelt en iedereen aanspreekt en leuke moppen vertelt, als de man vertrekt zie je zijn ware gezicht dat eenzaamheid en somberheid uitstraalt. Zijn Ideaal-Ik had ervoor gezorgd dat hij vrolijk oogde maar zijn reële-Ik stond in de kou.

De waarde van onze fouten kan pas blijken als we onze fouten onder ogen durven zien. Vaak zien we dat als een aantasting van onze identiteit, het geïdealiseerde zelfbeeld en daardoor verdringen we onze fouten en stopt het leerproces, het veranderingsproces.

Als je een goed gevoel van eigenwaarde hebt zal je je fouten als leermomenten gaan zien en vorderingen maken op je pad. Thomas à Kempis zei dat als we elk jaar één fout in ons verbeteren we al spoedig volmaakte mensen zullen zijn. Pythagoras zei: ‘Het is beter eigen gebreken voor ogen te houden dan andere de hunne’ , Maar we doen precies het omgekeerde zoals zo vaak.